ΜΑΡΙΟΥΠΟΛΗ: Χρονικά Πόνου και Ανθεκτικότητας

Να θυμόμαστε την αιματηρή ιστορία για να μην επαναληφθεί. Να πούμε στους απογόνους μας να εκτιμούν πάνω απ’ όλα την ειρήνη και τη ζωή. Να ζούμε ευγνωμονόντας τους υπερασπιστές και σεβόμενοι τους πεσόντες και τους επιζώντες.

Το Μουσείο του Ιδρύματος Rinat Akhmetov «Οι Φωνές των Αμάχων» συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη στον κόσμο συλλογή ιστοριών αμάχων που επλήγησαν από τον πόλεμο της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας.

Παραθέτουμε στον “Αγγελιαφόρο” μας μερικές σύντομες περιλήψεις των ιστοριών των κατοίκων της Μαριούπολης (όσων έζησαν και σκοτώθηκαν από τη Ρωσία). Μια πόλη που ιδρύθηκε πριν από εκατοντάδες χρόνια από τους Έλληνες και η οποία καταστράφηκε και καταλήφθηκε από τη Ρωσική Ομοσπονδία το 2022. Πλήρεις βιντεοσκοπήσεις και ηχογραφήσεις των ιστοριών μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του Μουσείου του Ιδρύματος Rinat Akhmetov «Οι Φωνές των Αμάχων». Το φωτογραφικό υλικό επίσης από την ιστοσελίδα του ιδρύματος. Κατά τη διάρκεια προετοιμασίας του δημοσιεύματος συνεργαστήκαμε με τη δημοσιογράφο Natalya Dedova.

https://civilvoicesmuseum.org/

Οι μαρτυρίες αντικατοπτρίζουν την ωμή πραγματικότητα και τον αγώνα για επιβίωση στη Μαριούπολη κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, υπογραμμίζοντας την αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών και την επιθυμία για επιστροφή στην ειρήνη. Οι ιστορίες δείχνουν ακόμα τη φρίκη και τη βία που έπληξε τις ζωές των ανθρώπων στη Μαριούπολη κατά τη διάρκεια της πολιορκίας. Παρά την απώλεια και τον πόνο, η ανθεκτικότητα και η αποφασιστικότητα των πληγέντων να επιβιώσουν δείχνει το πνεύμα του ανθρώπινου αγώνα σε αντίξοες συνθήκες.

 

Ιστορία πρώτη: Ότι οι αξίες έχουν αλλάξει δραματικά. Τα χρήματα δεν έχουν αξία, το πιο σημαντικό είναι η  ζωή

Anzhelika Papsueva, Μαριούπολη

Στις 24 Φεβρουαρίου, στις 5:15 π.μ., η πρώτη οβίδα εξερράγη κοντά στο σπίτι της Anzhelika. Εκείνη και η αδελφή της κρύφτηκαν στο μπάνιο και προσπάθησαν να κοιμηθούν, χωρίς να συνειδητοποιούν την επικείμενη καταστροφή. Η μητέρα τους έσπευσε να γεμίσει το αυτοκίνητο με καύσιμα, ενώ ο πατέρας τους εργαζόταν ακόμα στην Azovstal. Για σχεδόν ένα μήνα η οικογένεια ζούσε στο υπόγειο, βγαίνοντας έξω μόνο για να βρουν νερό και φαγητό. Κατάφεραν να φύγουν στις 20 Μαρτίου.

Η Anzhelika παρατήρησε ότι από την αρχή του πολέμου, οι άνθρωποι άρχισαν να ενώνονται και να υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον, συνειδητοποιώντας ότι δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν μόνοι τους. Αν και ακόμη έφηβη, οι σκέψεις της έχουν γίνει πολύ ενήλικες. Λέει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν αναθεωρήσει τις αξίες τους, με τα χρήματα και τα υλικά αγαθά να έχουν γίνει εντελώς ασήμαντα. Η κύρια αξία πλέον είναι η ζωή και η ελευθερία. Πρέπει να είσαι δυνατός και να μπορείς να αφήνεις πίσω σου το παρελθόν. Δεν πρέπει ποτέ να τα παρατάς και αξίζει να παραμένεις αισιόδοξος, γιατί όλα κάποια στιγμή θα φτάσουν στο τέλος τους.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/%22net-nichego-dorozhe-zhizni!%22

 

Ιστορία δεύτερη: Για τον κάτοχο του διαμερίσματος, που φεύγει μέσω φιλτραρίσματος.

Valentyna Alekseeva, 24 ετών, Μαριούπολη

Η Βαλεντίνα και ο σύζυγός της, γιατρός, ξύπνησαν από τις εκρήξεις στην αριστερή όχθη. Αποφάσισαν να πάνε στους γονείς τους σε μια περιοχή που θεωρούσαν πιο ασφαλή. Πήραν το τρόλεϊ, καθώς δεν κατάφεραν να καλέσουν ταξί. Στη διαδρομή έβλεπαν στρατιώτες του Azov έτοιμους για άμυνα και απλούς ανθρώπους να πηγαίνουν στη δουλειά τους. Όλοι πίστευαν ότι αυτό δε θα κρατήσει πολύ, ότι ο πόλεμος δε θα μπορούσε να συμβεί στην καρδιά της Ευρώπης.

Όμως, συνέβη. Οι εισβολείς με τανκς εισέβαλαν στην πόλη. Από τις βομβιστικές επιθέσεις και το πυροβολικό έσπασαν οι κλειδαριές σε όλα τα διαμερίσματα. Μια μέρα, στο σπίτι των γονέων της Βαλεντίνα, ένας κατακτητής μπήκε απροειδοποίητα, ψάχνοντας για στρατιώτες και τρόφιμα.

Οι βομβαρδισμοί της πόλης δεν σταματούσαν και η οικογένεια αποφάσισε να φύγει από τη Μαριούπολη. Ωστόσο, τα ρωσικά στρατεύματα δεν τους επέτρεψαν να περάσουν στην πλευρά της Ουκρανίας. Έτσι, έπρεπε να περάσουν από φιλτράρισμα σε ένα στρατόπεδο, να μεταβούν στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας και μόνο μετά κατάφεραν να φτάσουν στην Ουκρανία.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/u-dvir-zayihav-rosijskij-tank-a-do-nas-u-kvartiru-bez-stuku-zajshov-okupant

 

Ιστορία τρίτη: Για την εύρεση φαρμάκου για ένα παιδί

Svitlana Turanska, 33 ετών, Μαριούπολη

Στη Μαριούπολη υπήρχε έλλειψη τροφίμων και νερού. Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών, το παιδί μου αρρώστησε και έπρεπε να βρω αντιβιοτικά για να σώσω τη ζωή του. Η πιο σοκαριστική μέρα ήταν η μέρα που φεύγαμε. Η πόλη βομβαρδιζόταν και ήταν εξαιρετικά επικίνδυνα. Ανησυχούσα πολύ για τα μικρά μου παιδιά. Όταν είδα τα ουκρανικά σημεία ελέγχου, ξέσπασα σε κλάματα γιατί ένιωθα επιτέλους ασφαλής. Τώρα μένω στην Τερνόπιλ και βλέπω το μέλλον μου σε μια ελεύθερη Ουκρανία.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/ya-shukala-liki-abi-vryatuvati-svoyu-ditinu

 

Ιστορία τέταρτη: Επιβίωση στις συνθήκες πολέμου

Iryna Morhai, 42 ετών, Μαριούπολη

Την πρώτη ημέρα του πολέμου, άκουσα εκρήξεις. Πριν καταφέρω να φύγω από την πόλη, ζούσα στο γραφείο μιας τοπικής εταιρείας. Υπήρχαν πολλοί άνθρωποι εκεί. Λιώναμε το χιόνι για να έχουμε νερό. Δεν υπήρχε αρκετό φαγητό, οπότε όλοι μοιράζονταν μερίδες για να μας κρατήσουν ζωντανούς. Το πιο τρομακτικό πράγμα για μένα ήταν ότι τα αεροπλάνα συνεχώς έριχναν βόμβες. Κάθε μέρα περίμενα να πεθάνω. Κάθε έκρηξη ήταν τρομακτική.

Έφυγα από την πόλη με μια φάλαγγα ανθρώπων. Πρώτα πήγαμε στο Μελέκινο και μετά φτάσαμε στην Ουκρανία. Τώρα ονειρεύομαι τη νίκη. Πρόσφατα εντάχθηκα στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις για να υπερασπιστώ τη χώρα μας. Θέλω πραγματικά να αποκατασταθεί η Μαριούπολη.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/shodnya-ya-ochikuvala-smerti

 

Ιστορία πέμπτη: Σοκ από τον πόλεμο. Φρίκη στη Μαριούπολη

Yulia Magdych, 38 ετών, Μαριούπολη

Την πρώτη ημέρα του πολέμου, στη Μαριούπολη ξεκίνησε η φρίκη. Έτρεξα με τα παιδιά μου στο υπόγειο, όπου ζούσαμε έκτοτε. Υπήρχε έλλειψη τροφίμων και φαρμάκων. Φεύγαμε από την πόλη κάτω από πυρά. Η φάλαγγα βομβαρδιζόταν από τους Ρώσους μπροστά στα μάτια μας.

Ήμουν σοκαρισμένη από τον ίδιο τον πόλεμο. Είδα φρικτά πράγματα στη Μαριούπολη. Οι Ρώσοι δεν είναι άνθρωποι. Δε θα ξεχάσω ποτέ τα ζωώδη μάτια τους. Ελπίζω να τους διώξουν από τη γη μας και να έρθει η ειρήνη.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/ya-ne-zabudu-zviryachi-ochi-rosiyan

 

Ιστορία έκτη: Λόγω των συνεχών βομβαρδισμών για πέντε μέρες δεν μπορούσαν να θάψουν τον Volodymyr

Volodymyr Pomeshchikov, 42 ετών, πέθανε στη Μαριούπολη

Η Nina Pomeshchikova, η μητέρα του νεκρού Volodymyr, θυμάται: “Όταν βγήκε έξω, άρχισαν οι πυροβολισμοί. Νομίζαμε ότι ο Volodya είχε καταφέρει να κρυφτεί στο υπόγειο, οπότε δεν βγήκαμε εμείς οι ίδιοι έξω. Τον περιμέναμε μέχρι το πρωί. Και τότε βγήκα έξω και είδα τον γιο μου πεσμένο. Είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι.”

Για πέντε ημέρες, λόγω των συνεχών βομβαρδισμών, η γυναίκα δεν μπορούσε να θάψει τον γιο της – ο Volodymyr βρισκόταν ακριβώς κάτω από τα παράθυρα του σπιτιού. Αργότερα, θάφτηκε στην αυλή ενός πολυώροφου κτιρίου.

Πριν από τον ολοκληρωτικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ο Βολοντίμιρ εργαζόταν στο εμπορικό λιμάνι της Μαριούπολης. Ήταν παντρεμένος και είχε δύο γιους: τον 8χρονο Heorhiy και τον 14χρονο Mykhailo.

Στις 15 Απριλίου, τα παιδιά, η σύζυγος και η μητέρα του εκλιπόντος κατάφεραν να φύγουν από τη Μαριούπολη για το Λβιβ. Από το σπίτι στη λεωφόρο Peremohy (στη Μαριούπολη) όπου ζούσαν δεν είχε απομείνει σχεδόν τίποτα.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/ya-vijshla-na-vulicyu-i-pobachila-sho-sin-lezhit

 

Ιστορία έβδομη: Πως είναι να μαγειρεύεις υπό τον ήχο των αεροπορικών επιδρομών

Iryna Ivanivna, Μαριούπολη

Το χειρότερο συνέβη στις 31 Μαρτίου, όταν η περιοχή όπου μέναμε ισοπεδωνόταν ολοσχερώς με κάθε είδους όπλα. Δεν υπήρχε αξιόπιστο καταφύγιο κοντά μας, οπότε καθόμασταν σε ένα σπίτι με το ταβάνι να πέφτει πάνω μας και προσευχομαστάν συνεχώς. Κάθε στιγμή θα μπορούσε να είναι η τελευταία.

Οι εκρήξεις ήταν τόσο ισχυρές και τόσο κοντά μας που δεν μπορούσαμε ούτε να φάμε ούτε να κοιμηθούμε. Έτσι, το επόμενο πρωί αποφάσισα να τρέξω, παρόλο που ήταν πολύ επικίνδυνο.

Έχω μετατραυματική αγχώδη διαταραχή και εξαιτίας αυτού έχω προβλήματα ύπνου. Είναι δύσκολο και για την κόρη μου, της λείπει το σπίτι και οι φίλο της. Οι δωρεάν ψυχολόγοι από φιλανθρωπικά ιδρύματα βοηθούν.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στη Μαριούπολη, όλα τα καταστήματα είχαν καταστραφεί, οπότε υπήρχε έλλειψη τροφίμων. Είμασταν υποσιτισμένοι, δεν υπήρχε νερό, έπρεπε να πηγαίνουμε στο πηγάδι κάτω από πυροβολισμούς και να μαγειρεύουμε στη φωτιά υπό τον ήχο των αεροπορικών επιδρομών.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/rajon-de-mi-z-donkoyu-perebuvali-pochali-povnistyu-rujnuvati-vsima-vidami-zbroyi

 

Ιστορία όγδοη: Τις πρώτες ημέρες του πολέμου ξεπουλήθηκαν όλα τα φάρμακα

Iryna Kravchuk, 59 ετών, Μαριούπολη

Εργαζόμουν σε φαρμακείο στη Μαριούπολη. Τις πρώτες ημέρες του πολέμου, ξεπούλησα όλα τα εμπορεύματα, επειδή οι άνθρωποι έπαιρναν φάρμακα για κάθε ενδεχόμενο, συνειδητοποιώντας ότι κάτι τρομερό είχε αρχίσει. Οι οβίδες άρχισαν να χτυπούν κτίρια κατοικιών. Αεροπλάνα πετούσαν κάθε βράδυ και έριχναν βόμβες. Καθόμουν στο υπόγειο μαζί με άλλα δέκα άτομα.

Ανεβαίναμε επάνω μόνο για να μαγειρέψουμε. Οι γείτονές μου και εγώ παίρναμε νερό από το πλησιέστερο ποτάμι.

Η κόρη μου έψαχνε κάποιον οδηγό που θα μπορούσε να με βγάλει έξω. Πλήρωσα τριακόσια δολάρια και με πήγαν στο χωριό και από εκεί πήγα στο Ζαπορίζια.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/u-mariupoli-ya-vidila-v-pidvali-z-desyatma-lyudmi

 

Ιστορία ένατη: Τον γιατρό που έσωζε ζωές δολοφόνησαν οι Ρώσοι

Andriy Hnatyuk, σκοτώθηκε στη Μαριούπολη

Ο γιατρός Andrii Hnatyuk δολοφονήθηκε από τους Ρώσους. Στις 27 Μαρτίου, έφυγε με τον οδηγό από το νοσοκομείο της Μαριούπολης για να πάνε σε ένα πηγάδι να πάρουν νερό. Από τότε εξαφανίστηκαν. Στις 26 Απριλίου, το πυροβολημένο σώμα του βρέθηκε σε δρόμο της πόλης. Ο νεκρός αναγνωρίστηκε από τα έγγραφά του. Παραδίπλα βρισκόταν ο νεκρός οδηγός.

“Για τον Andriy Ivanovych, οι άνθρωποι έλεγαν ότι ήταν γιατρός από τον Θεό! Οι συνάδελφοί του σέβονταν τη γνώμη του και οι ασθενείς του τον εμπιστεύονταν. Ο Andriy Ivanovych έκανε τα πάντα για να σώσει τους ανθρώπους στη Μαριούπολη”, έγραψε η Olena Vlasyuk, φίλη της οικογένειας του γιατρού.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/identifikuvali-zagiblogo-za-dokumentami

 

Ιστορία δέκατη: Όλη η Μαριούπολη μάζευε λεφτά για να ζήσει το άρρωστο 4χρονο αγοράκι, και οι Ρώσοι τον σκότωσαν μαζί με όλοι την οικογένειά του

Pavel Korotkov, 4 ετών, πέθανε στη Μαριούπολη

Στις 21 Μαρτίου 2022, ο 4χρονος Pavel Korotkov σκοτώθηκε στη Μαριούπολη. Είχε γεννηθεί πρόωρα, με παθολογικά προβλήματα και ένα σπάνιο σύνδρομο Currarino. Απαιτήθηκαν πολλές χειρουργικές επεμβάσεις για να μπορέσει το αγόρι να περπατήσει. Η μητέρα του εργαζόταν νοσοκόμα και δεν είχαν αρκετά χρήματα. Οι κάτοικοι της Μαριούπολης συγκέντρωναν χρήματα για τη θεραπεία του Pasha παρέα με όλους τους κατοίκους της πόλης.

Μια ρωσική οβίδα έπληξε το ιδιωτικό σπίτι της οικογένειας του αγοριού στην Αριστερή Όχθη, προκαλώντας πυρκαγιά. Το αγόρι, μαζί με την 27χρονη μητέρα του Khrystyna, τη γιαγιά του, την προγιαγιά του και τη φίλη της, κάηκαν.

Η οικογένεια θάφτηκε στην αυλή της λεωφόρου Morskyi, κοντά στο σπίτι αριθ. 56. Εκεί υπήρχαν πολλοί τάφοι και πλακέτες. Είναι άγνωστο αν ξαναθάφτηκαν αργότερα ή όχι.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/ryatuvati-ne-bulo-kogo-voni-zgorili

 

Ιστορία ενδεκάτη: Οι νεκροί άνθρωποι που κείτονταν σε όλη τη Μαριούπολη ήταν ένα μεγάλο σοκ

Artur Bilousov, 57 ετών, Μαριούπολη

Φύγαμε από τη Μαριούπολη στις 16 Μαρτίου, όταν χτύπησαν το Εθνικό Θέατρο. Τότε, οι ντόπιοι ανακοίνωσαν ότι η συγκέντρωση θα γινόταν κοντά στο θέατρο, αλλά εμείς αναγκαστικά πήγαμε προς το Μελέκινο, γιατί δεν μπορούσα να στρίψω προς το θέατρο – ο δρόμος ήταν βομβαρδισμένος. Και αυτό μας έσωσε. Οπότε πήγαμε στο Μελέκινο, και στη συνέχεια, περνώντας από 16 σημεία ελέγχου, φτάσαμε στο Zaporizhzhia και από εκεί στην Poltava.

Στη Μαριούπολη υπήρχε πραγματική καταστροφή. Δεν είχαμε τίποτα: μαζεύαμε χιόνι για να φτιάξουμε τσάι και ψάχναμε να βρούμε οτιδήποτε να φάμε. Βοηθούσαμε ο ένας τον άλλον όσο μπορούσαμε, οι άνθρωποι συσπειρώθηκαν.

Οι νεκροί άνθρωποι που κείτονταν σε όλη τη Μαριούπολη ήταν ένα μεγάλο σοκ.

Θα ήθελα τα πάντα να επιστρέψουν όπως ήταν πριν το 2022: ήσυχα, ειρηνικά, χωρίς τίποτα να πέφτει στο κεφάλι.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/mertvi-lyudi-yaki-lezhali-po-usomu-mariupolyu-ce-buv-velikij-shok

 

Ιστορία δωδέκατη: Μην ξεχνάτε πότε και ποιοι δολοφόνησαν τη Λίζα

Khrystyna Nedyal, Μαριούπολη

Η Khrystyna και ο σύζυγός της εργάζονταν σε μια κλινική της πόλης. Συνέχισαν να πηγαινοέρχονται στη δουλειά τους μαζί με τους συναδέλφους τους μέχρι τις 3 Μαρτίου. Όταν οι εχθρικές οβίδες έπληξαν το σπίτι τους, η οικογένεια αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Μαριούπολη. Στο SUV μπήκαν η Khrystyna, ο σύζυγός της και η εξάχρονη κόρη τους Liza, καθώς και μια γειτονική οικογένεια – γονείς και δύο παιδιά. Ο εχθρός στόχευε ακριβώς το αυτοκίνητο. Η μικρή Liza και η γειτόνισσα της οικογένειας πέθαναν επί τόπου. Τα πόδια της Khrystyna κατακρεουργήθηκαν και ο πνεύμονάς της τρυπήθηκε, ενώ στον σύζυγό της έκοψε το χέρι του.

 

Περαστικοί μετέφεραν τον άνδρα στο νοσοκομείο, ενώ η Khrystyna έμεινε δίπλα στο νεκρό κορίτσι της, που τώρα και για πάντα θα παραμένει έξι ετών. Αργότερα, την Khrystyna την μετέφεραν επίσης στο νοσοκομείο (πάνω σε κάτι ξύλινες παλέτες από ένα κατάστημα λαχανικών).

Το ζευγάρι επέζησε, οι Ρώσοι γιατροί τους μετέφεραν στο ελεγχόμενο από τον εχθρό έδαφος. Στη συνέχεια, η οικογένεια ταξίδεψε μόνη της στη Λετονία μέσω του εδάφους της Ρωσίας.

https://civilvoicesmuseum.org/stories/u-muzha-byla-otorvana-ruka-doch-srazu-pogibla-a-mne-otorvalo-obe-nogi

 

 

 

Μετάφραση και επιμέλεια της Γαλήνης Μασλιούκ.

 

Πρόσθετη στη δωδέκατη ιστορία, μαρτυρία γειτόνισσας για ένα μικρό κοριτσάκι (την 6χρονη Liza)

«Ήμασταν στο υπόγειο της πολυκατοικίας στην οδό Kuprina, αριθμός 39, δεύτερη είσοδος. Εκείνη την ημέρα πήγαμε με τον άντρα μου προς το ποτάμι για να φέρουμε νερό για τους ηλικιωμένους. Καταφέραμε να επιστρέψουμε μόνο το απόγευμα. Στη γωνία της οδού Mytropolytska, στην αυλή της πολυκατοικίας, είδαμε ένα ακινητοποιημένο μαύρο Renault. Στο μπροστινό κάθισμα του συνοδηγού υπήρχε το πτώμα ενός μικρού κοριτσιού με τζιν παντελονάκι και μαύρο μπουφανάκι. Ο αέρας φυσούσε τα μαλλάκια της, που ήταν μαζεμένα με φούξια λαστιχάκια, στα αυτιά της διακρίνονταν μικρά σκουλαρίκια.

Η μητέρα μου είχε σκεπάσει το σώμα του κοριτσιού με μπουφάν, αλλά κάθε μέρα ο αέρας το ξεσκέπαζε ξανά και ξανά. Κάθε μέρα προσπαθούσα να πλησιάσω το σώμα του κοριτσιού, αλλά δεν κατάφερα ούτε να το αγγίξω, πόσο μάλλον να το θάψω.

Η ηλικιωμένη μητέρα μου ήταν μάρτυρας αυτής της τραγωδίας. Μου είπε ότι το μαύρο Renault είχε ήδη ξεκινήσει, αλλά για κάποιο λόγο έκανε όπισθεν, και τότε ξαφνικά τινάχτηκε για λίγα δευτερόλεπτα και από το κάθισμα του οδηγού έπεσε χάμω ένας άντρας, ενώ ακούστηκε το σπαρακτικό ουρλιαχτό μιας γυναίκας. Κάποιοι άνθρωποι πλησίασαν το αυτοκίνητο, έβγαλαν τη γυναίκα έξω, τα πόδια της ήταν ακρωτηριασμένα, γινόταν χαμός…

Όταν όλοι έφυγαν και τα πράγματα ηρέμησαν, το μόνο που έμεινε ήταν το νεκρό κοριτσάκι, δεμένο με ζώνη ασφαλείας και με ένα χεράκι να κρέμεται απ’ έξω.

Εγκατέλειψα για πάντα τη Μαριούπολη στις 23 Μαρτίου 2022, ενώ στο υπόγειο ακόμα κρύβονταν έξι άτομα. Φεύγοντας, πήγα προς το αμάξι για να την αποχαιρετήσω, αλλά και πάλι δεν την πλησίασα. Το προσωπάκι της άρχισε να μαυρίζει, μαύρισαν τα μαγουλάκια της, τα αυτάκια της… Δεν ήξερα πώς τη λένε, αλλά κάθε νύχτα επί δύο μήνες την έβλεπα στον ύπνο μου. Επέστρεφα ξανά και ξανά σε εκείνο το αμάξι, σε εκείνη, την έβγαζα και την πήγαινα με τα χέρια μου… Σαν να ήταν δική μου κόρη.

Κατηγορούσα πολύ τον εαυτό μου επειδή τελικά δεν τόλμησα να ακουμπήσω το νεκρό παιδί. Αργότερα, μου έστειλαν τη φωτογραφία της. Μου είπαν ότι η μανούλα της επέζησε, ενώ το κοριτσάκι τελικά το έθαψαν. Όμως ολόκληρες 10 ημέρες ήταν εκεί, μόνη της. Και κάθε μέρα περνούσα δίπλα της. Την έβλεπα. Μέχρι σήμερα δεν μπορώ να συγχωρήσω τον εαυτό μου που δεν την έβγαλα απ’ το αμάξι και δεν την έθαψα στην παιδική χαρά, εκεί που είχαμε θάψει τους γείτονές μας».

Μετάφραση της Olga Shapolayeva που είπε: “Μην ξεχνάτε πότε και ποιοι δολοφόνησαν τη Λίζα”. Το βάζουμε στον τίτλο της δωδέκατης ιστορίας.

Αυτή η μαρτυρία καταδεικνύει τη φρίκη και τον ανθρώπινο πόνο που προκάλεσε ο πόλεμος στη Μαριούπολη. Το αίσθημα της ενοχής και η δυσκολία της αντιμετώπισης τέτοιων τραγικών γεγονότων καταδεικνύουν την ανείπωτη θλίψη και το τραύμα που βιώνουν οι επιζώντες.

One comment

Leave a Reply

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *